Pi sayısı, gizemli sayılar sınıfında yer alan matematik dünyasının en önemli sayılarından birisidir. Ülkemizde eğitim düzeyi düşük olduğundan Pi sayısı nedir sorusu ile karşılaştığımızdan dolayı sizlere Pi sayısı nasıl hesaplanır gibi konularda bilgi vereceğiz. Ayrıca bu sayının üzerindeki gizemi kaldırmak adına Pi sayısının tarihçesi hakkında da sizleri bilgilendireceğiz.
Matematik ile yeni tanışan kişilerin en çok karşılaştığı kavramlar arasında şüphesiz Pi sayısı adı verilen gizemli bir sayı yer almaktadır. Çeşitli oranlar yolu ile bulunmuş olmasına rağmen insanlar bu sayının nasıl bulunduğunu merak etmezler ve şartlanmış olarak pi sayısını gördükleri yere 3,14 yazmayı tercih ederler. Pi sayısı genel olarak bir dairenin çersinin çapına bölünmesi ile bulunmuştur. Sonsuza kadar uzanan bir sayı olmasına rağmen matematik işlemlerinde kolaylık sağlaması adına 3,14 olarak ele alınmaktadır. Bir daire çizin ve bu dairenin çevresini çapına bölün. Yaptığınız bu işlem sonrasında karşınıza çıkacak olan sayının Pi sayısı olacağına emin olabilirsiniz.
Değiştirilemez bir sabit oran olan Pi sayısı irrasyonel bir sayı olmasından dolayı sonlu bir tam sayısı olarak ifade edilmez ancak matematiksel işlemlerde kolaylık sağlamak adına sabit hale getirildiği bilinmektedir. Kimi kişiler bu sayıyı 3 olarak ele alırken, kimi kişiler ise gerçek değere daha yakın olmasından dolayı 3.14 olarak ele almaktadır.
Pi sayısının tarihsel süreci incelendiğinde bu sayının neredeyse her medeniyet tarafından kullandığı karşımıza çıkmaktadır. Geçmiş yıllarda hassas ölçümler yapılamadığından dolayı birçok medeniyet 3,14 sayısını yakalayamamıştır ancak matematiksel açıdan sorun çıkarmayacak sayıları elde etmişlerdir. Yani geçmişte kullanılmış olan Pi sayısı 3,14 sayısına ciddi oranda yakın bir sayıdır.
Pi sayısı irrasyonel bir sayı olmasına rağmen insanlar bu sayıyı uzun yıllar boyunca sabit bir sayı olarak kabul etmiştir. 1750’li yılların ortalarında yaşamış olan ünlü matematikçi Johann Heinrich Lambert, Pi sayısı üzerinde yapmış olduğu hesaplamalar sonrasında bu sayının bir irrasyonel sayısı olduğunu bilimsel olarak kanıtlamıştır.
3, 1415926535897932384626433832795028841971693993751058209749445923 sayısı için kısaca 3,14 dememiz bir sakınca oluşturmaz ancak aşırı hassasiyet gerektiren uygulamalarda Pi sayısının yuvarlanarak alınmasının ciddi sorunlar doğurduğu ortaya çıkmıştır. Özellikle uzay teknolojisinde bu sayısının yaklaşık olarak50 basamağının hata oranını düşürmek adına ele alındığı bilinenler arasında yer alıyor.
Pi Sayısının Tarihçesi
Pi sayısı olarak isimlendirilen bu gizemli sayı üzerinde incelemeler yapıldığında köklerinin ta Babiller zamanına ilerlediği görülmüştür. Başta Babiller ve eski Mısırlılar tarafından kullanılmış olan Pi sayısının bu yıllarda hangi amaçlar ile kullanıldığına dair kesin bulgulara henüz ulaşılmamıştır. Roma rakamları nasıl yazılır konusu bile yakın zamanda aydınlatıldığına göre Pi sayısının aydınlatılması adına bir hayli zaman daha gerektiği düşünülmektedir.
Eski medeniyetler ele aldıkları her dairenin çevresinin çapına bölünmesi sonucunda sabit bir oran elde edildiğini görmüştür. Bu durumu gizemli bulan eski medeniyetler bu nedenden dolayı Pi sayısı üzerinde uzun yıllar boyunca hatırı sayılır çalışmalar yapmıştır.
Babiller’in matematik geçmişi incelendiğinde Pi sayısını 3,125 olarak kullandıkları görülmektedir. Eski Yunan medeniyetleri ise bu sayıyı 3,162 olarak kullanmıştır. Görüldüğü üzere matematik açıdan bir sıkıntı oluşturmayacak değerleri eski medeniyetler bulmuş ve çeşitli matematiksel işlemlerde kullanmışlardır.
1400’lü yıllara gelindiğinde İran asıllı bilim adamları Pi sayısının yaklaşık olarak virgülden sonraki 16 basamağını doğru olarak tespit etti. 1600’lü yılların başında ise Alman adıllı bilim adamı olan Ludolph van Ceulen Pi sayısının virgülden sonraki toplam 20 basamağını buldu. Bulunan sayı yeterli bir sayı olduğundan uzun yıllar boyunda bu şekilde kullanıldı. Daha ileriki yıllarda çeşitli ölçüm cihazlarının geliştirilmesi ile birlikte Pi sayısının sonsuz tane rakamdan oluşan virgülden sonraki değerleri elde edilmiştir.
